dinsdag 2 augustus 2011

BERNKASTEL - KUES

BERNKASTEL KUES Moezel Gastencentrum, Gestade 6, 54470 Bernkastel-Kues

Bernkastel-Kues, dat op de Unesco werelderfgoed lijst staat, is een van de drukst bezochte stadjes aan de Moezel.

“Princacastellum”, aan de monding van een eng en steil beekdal uit de Hunsrück, wordt reeds in oorkonden uit de 7e E vermeld. Kues is de oudste, gekende vestigingsplaats in het Moezeldal, met een bewoning die teruggaat tot 4000 BC. De oorspronkelijke merovingische burcht “Landshut” werd in 1017 door de Trierse aartsbisschop Poppo vernield. Daarmee werd Bernkastel-Kues in het rijk van de Trierse aartsbisschoppen en keurvorsten ingelijfd. Een nieuwe Landshut werd in 1277 door aartsbisschop Heinrich von Vinstingen gebouwd en deze hield stand tot ze door een grote brand in 1792 verwoest werd. In 1512 overnachte Keizer Maximiliaan in het ambtsgebouw van de Trierse keurvorsten.

In de 16e en 17e E beleefde Bernkastel-Kues zijn economische bloeitijd , o.m. door de exploitatie van de ertsmijnen. Onder Franse heerschappij werd de stad kanton hoofdplaats en toen de Pruisen in 1816 de zaak overnamen werd Bernkastel een “Kreisstadt”. In die periode maakte William Turner, de beroemde Engelse schilder en wegbereider voor het impressionisme, twee reizen naar Bernkastel (in 1824 en 1839), waar hij prachtige aquarellen maakte. In 1905 volgde de fusie met Kuess, dat rechttegenover op de andere oever lag.

Het stadhuis (1608) op de markt is in renaissancestijl, evenals de Michaelsbrunnen (1606). Het scheefgegroeide Spitzhäuschen (1417) in de Karlstrasse, vlakbij de markt, werd bijna 200 jaar eerder. De straatjes van en naar de markt staan vol met pareltjes van vakwerkbouw uit de 16e en 17e E. De Pfarrkicrche St Michael am Gestade, waarvan de toren door 8 bij-torentjes geflankeerd wordt, was vroeger de wachttoren van de vestingsstad. Van de 8 stadspoorten is er slechts één overgebleven, de Graacher Tor, die sinds 1985 werd ingericht als streekmuseum.

De bekendste zoon van de stad, Nicolaus Cusanus (à aparte tekst) stichte het St-Nikolaus-Hospital. De middeleeuwse kruisgang, de gotische kapel en de bibliotheek van het hospitaal getuigen van een tijdloze schoonheid. Hier wordt het werk van Cusanus verzameld en bestudeerd, samen met een collectie onschatbare handschriften uit de 9e tot de 15e E. Rondleidingen in de bibliotheek zijn er op di. om 10.30 en vr. om 15.00. De beschilderde gewelven geven een beeld van de drie sferen waarin de mens, volgens Cusanus, kan vertoeven: de sfeer van het lichaam met zijn behoeften, de sfeer van de geest met zijn mogelijkheden en de sfeer van het geloof met de heilsboodschap. De verwijzing naar Cusanus vindt men ook in het stadswapen terug, waarop een beer en een kreeft staan. Met zijn burgerlijke naam heette Cusanus “Cryffts” of in het Hoogduits “Krebs”.

De klim naar de ruïne van de Bergfried van de Landshut is inspannend, maar het uitzicht maakt alle inspanningen weer goed.

Bernkastel-Kues heeft iets met bronnen. Buiten de hieronder aangehaalde goudgraversbron (zie omgeving, stadsdeel Andel)

De berenbron laat een berenpaar in typische houding zien. Het werk is van de beeldhouwer Scherl en verwijst naar de beer in het stadswapen. De Sint Michielsbron (1606) staat voor het stadhuis en verwijst naar de schutspatroon van de stad, de aartsengel Michael. De doctorbrunnen staat op het plein voor de vroegere wijnopslagplaats van de keurvorsten van Trier. Het is een van wijnranken en druiven omgeven kunstwerk in gietijzer. In het reliëf staat het verhaal van de Bernkasteler doctor[1].

De zuilvorminge Floriansbrunnen, in rode eifelzandsteen, kwam er in 1981 n.a.v. de nieuwe behuizing van de brandweer. Sankt Florian is de schutspatroon bij brandgevaar en stierf in 304 de marteldood omdat hij weigerde offers te brengen voor de Romeinse afgoden.

De Uilenbron siert het dorpplein van de wijk Wehlen. Het ontwerp is van Bernd Wendhut en toont twee uilen op een rotsblok in groene dolomiet.

Musea

Geboortehuis van Cusanus, Nikolausufer 49, Kues. Midden Apr.-Okt. 10.00-12.00; 14.30-17.00. Zon- en feestdagen 10.00-12.00. Nov. –midden Apr. 14.30-17.00. Zon- en feestdagen 10.00-12.00. Ook op afspraak (studies).

Hier loopt de permanente tentoonstelling “Nikolaus von Kues (1401-1464): “leven en werk in beeld”, die de figuur van de kardinaal-filosoof-wiskundige belicht als bruggenbouwer tussen de ME en de renaissance.

Streekmuseum Graacher Tor

In 4 lokalen worden cultuurhistorische voorwerpen uitgestald, waaronder alle prentkaarten, kaarten, wapenschileden, zegels, vlaggen, houtsculpturen van het voormalige Capucienerklooster. Een andere kamer verhaalt het leven van de schippers- en handelaarsfamilie Schröder, met als meest bekende telg de componist Hermann.

Mosel-Weinmuseum, Cusanusstrasse 2, 54470 Bernkastel-Kues, Tel. 06531/4141 Midden Apr.-Okt. 10.00-17.00; Nov.-midden Apr. 14.00-17.00 www.bernkastel-vinothek.de

De Vinoteek werd ondergebracht in de historische gewelven van het St.-Nikolaus-Hospital. De vele toestellen en werktuigen hier laten zien wat een wijnboer nodig heeft en in welk jaargetijde om kwalitatieve wijn te kunnen verbouwen. Op de bovenverdieping is er een hele collectie kunstig bewerkte glazen.

Omgeving

Midden door het oude dorpje Sandel, dat nu Andel heet en een wijk van Bernkastel-Kues is, loopt de “gouden beek” (Goldbach). Van de 18e tot de 20e E werden in deze beek kleine “goldnuggets” gevonden. De bewoners van het dorp hebben de gewoonte om kleine nuggets in de beek te verstoppen die bij de plaatselijke wijnboeren kunnen omgewisseld tegen een glas wijn. Op het dorpsplein staan de goudgraversbron.

In Andel vind men ook sporen terug van de in 1905 opgerichte Moseltalbahn. De trein van Trier naar Bullay deed er 4u over, maar was voorzien van grote panoramische ruiten om van het Moezellandschap te genieten en de wijnkaart van de trein was klasse. De verbinding kreeg de dan ook de oneerbiedige benaming “Saubähnchens” mee. De verbinding werd in de jaren zestig opgeheven. Velen vragen zich nu af : waarom ?

In de wijk Wehlen, ligt de beroemde wijnberg Sonnenuhr[2]. Bij nader toekijken blijkt het cijfer 7 op de zonnewijzer, midden op de berg, te ontbreken. Foutje ? Waar is de zeven gebleven ? De zonnewijzer geeft ongeveer het uur aan. Maar enkel ongeveer. Om zeven uur ligt de zonnewijzer volledig in de schaduw en dus werd de 7 maar weggelaten.

Bekende wijnmerken in de omgeving van Bernkastel-Kues

Graacher Himmelreich, Graacher Dompropst, Bernkasteler Doctor, Bernkasteler Badstube, Bernkasteler Lay, Lieserer Süssenberg, Brauneberger Juffer-Sonnenuhr, Kueser Kardinalsber, Kueser Rosenber, Kueser Weisenstein.


[1] In 1356 werd de Trierse Aartsbisschop Bömund II door een Pauselijke bul tot Keurvorst benoemd, doch onmiddellijk daarna werd hij levensgevaarlijk ziek. In vertwijfeling gaven zijn lijfartsen hem wijn uit Bernkastel te drinken, waardoor de vorst onmiddellijk genas. Een nieuwe benaming voor wijn was geboren.

[2] Langs heel de Moezel, van Uerzig tot Piesport, staan historische zonnewijzers opgesteld.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten